Ławy fundamentowe, to najczęściej stosowany w budownictwie domów jednorodzinnych sposób na posadowienie budowli. Solidne ławy doskonale chronią budynek przed skutkami osiadania gruntu. Wykonuje się je z betonu czystego lub zbrojonego, a ich grubość i wysokość zależą od wielu czynników.
Co sprawdzić przed wylaniem ław?
Decyzja o rozmiarze i rodzaju ławy zależy przede wszystkim od:
– projektu domu – jeśli projekt uwzględnia budowę piwnic pod całym budynkiem lub jego częścią, to wówczas niezbędne jest budowa ław o odpowiedniej szerokości i wysokości; jeśli piwnica ma być schowana pod poziomem budynku, to ława powinna być lana na głębokości 2,5 – 2,8 m i mieć wysokość co najmniej 60 cm, a jej grubość musi być większa, niż grubość ściany piwnicy; to rozwiązanie zwiększa koszt budowy domu nawet o 30%, ale w przypadku małej działki, gdzie nie ma możliwości budowy zabudowań gospodarczych, piwnica jest rozwiązaniem jedynym.
– rodzaju gruntu – tu bada się nośność gruntu – grunty organiczne typu namuły, torfy, iły czy piaski oraz grunty nasypowe utworzone przez człowieka wymagają wzmocnienia, ław o większej wysokości, albo wymiany gruntu. Czasami najłatwiejszym i najtańszym okazuje się głębsze posadowienie, czyli dokopanie się do warstwy twardej, czyli nośnej podłoża.
– wysokość przemarzania gruntu – ławy muszą być wylane poniżej tego poziomu.
– poziom wód gruntowych – zbadanie maksymalnego poziomu wód gruntowych to kardynalna zasada, dzięki której możliwa jest skuteczna ochrona budynku przed zalewaniem piwnic czy fundamentów; poziom wód decyduje o wysokości ale i o rodzaju hydroizolacji.
– wysokości fundamentów budynku przylegającego do nowo budowanego lub położonego w bliskiej odległości – to ważne dla przeprowadzanie bezpiecznych wykopów.
Jak zbudować ławy?
Układ ław oraz ich wymiary znajdują się w projekcie architektonicznym. Jeśli nie wystąpią jakieś okoliczności związane z gruntem czy wodami, to należy się ściśle trzymać wytycznych projektowych.
Ławy kształtuje się za pomocą szalunków z desek, albo wylewa się bezpośrednio do wykopów, którym nadano kształt i wymiar ławy. Można budować ławy zbrojone. Uzbrajanie górą i dołem powinno mieć przebieg podłużny, czterema prętami (średnica 12, 14, 16 mm) łączonymi strzemionami z prętów o średnicy 6 mm ; odstępy między strzemionami powinny wynosić od 30 do 50 cm.
Ławy wymagają hydroizolacji. Izoluje się je zarówno przed laniem betonu jak i ich powierzchnię przed stawianiem ścian piwnic czy położeniem stropu. Bardzo ważne jest staranne łączenie kawałków folii na zakładkę i wzmacnianie połączenia specjalną taśmą klejącą.
Grubość ław i ścian fundamentowych na nich stawianych musi być odpowiednia w stosunku do ścian budynku. Jeśli będą to ściany dwuwarstwowe, to wystarczająca będzie grubość ławy i ściany fundamentowej 25 cm. W przypadku planowania ścian murowanych złożonych z trzech warstw wymaga się budowy fundamentów o grubości 50 i więcej centymetrów.